Sanat Aşığı Bir Derviş Meşrep Üsküdarlı Hoca Ali Rıza

Modern Türk resim sanatının kurucu babalarından olan Hoca Ali Rıza hem sanatsal hem de tarihsel olarak önemli bir sanatçımız, gurur duyduğumuz
bir hemşehrimizdir. Bugün ülkemizde resim sanatının ulaştığı düzeyin temelinde Hoca’nın emekleri, sabrı ve resme bakışı vardır. Elbette bu konuda yalnız değildir. Üyesi olduğu Asker Ressamlar kuşağının ve hocası olduğu 1914 kuşağı ressamlarının da bu büyük geleneğin oluşmasında büyük emekleri vardır.

Hoca Ali Rıza, doğduğu 1858 yılından vefat ettiği 1930 yılına kadar hep Üsküdar’da yaşamış, Üsküdar’ın sosyal dokusunu, bütün coğrafi güzelliklerini resmederken İstanbul’un bütününe de kayıtsız kalmamıştır. Farklı tekniklerle, farklı malzemelerle şehrimizin bugün bize uzak olan güzelliklerini dürüstçe tuvale yansıtmıştır.

Asıl erdemi ise resim sanatına aynı zamanda bir milli vazife olarak bakması diyebiliriz. Oryantalist ressamların önyargılara ve çarpık hayallere dayanan, gerçeklikten kopuk, masalsı Türk –Türkiye tasvirlerini gerçekçi bir resim anlayışı ile tashih etmiştir. Bu resim anlayışıyla da yeni ressamlara yol göstermiştir.

Geleneksel sanatlarımızın içinde yer almayan, modernleşme ile hayatımıza giren, Saray’ın da teşvik etmesiyle kendisine meşru bir zemin bulan resim sanatı okulların müfredatında yer bulmuş, Hoca Ali Rıza bu açılan alan sayesinde de öğrenciler yetiştirmiştir. Nitekim kendisi de resim sanatıyla mezunu olduğu askeri okullarda tanışmıştır.

Dervişane bir hayat yaşayan, sabırlı bir eğitimci olan, milli hislerle üreten vatanperver bir sanatçı olarak Hoca Ali Rıza resimlerinin yanında yazdıkları ve söyledikleriyle de günümüz sanatçılarına güçlü mesajlar bırakmıştır. Elinizdeki bu kitabın hazırlanmasında işte bu noktaların payı büyüktür. Vefatının üzerinden 100 yıla yakın bir süre geçmesine rağmen eskimeyen, yeni
kuşaklar tarafından sevgiyle, saygıyla takip edilen Hoca’ya dair yazılmış çok iyi metinleri bu vesileyle derledik.

Üsküdar Belediyesi olarak bu büyük sanatçının, değerli hemşehrimizin hayatını, sanatını ve eserlerini bir kitap olarak derlemek ve yayınlamaktan büyük mutluluk duyuyoruz. Bu kitabın hazırlanmasında emeği geçen yazarlara, sanatçılara ve eserlerin temininde yardımcı olan kurumlarımıza çok teşekkür
ediyorum.

Üsküdarlılar olarak bizler, değerlerimizin her daim hatırlanması için kültür, sanat çalışmalarımıza ve yayıncılığa devam etmekten büyük mutluluk duyuyoruz. Bu vesileyle başta Hoca Ali Rıza olmak üzere kültür ve sanat tarihimizde yeri olan bütün sanatçılarımızı rahmetle ve şükranla anıyoruz.

Yayını indirmek için tıklayınız