İlya Profiti Rum Ortodoks Kilisesi

Kurumlar

Kurum Adı İlya Profiti Rum Ortodoks Kilisesi

Yenimahalle'de, Selâmsız Mezarlık Sokağı ile Hacı Murat Sokağı'nn birleştiği yerde olup kapısı Hacı Murat Sokağı üzerindedir. Kapısı karşısındaki Rum mektebi, öğrenci yokluğundan dolayı 1987 tarihinde, Milli Eğitim Bakanlığı Özel Doğuş Ana Okulu olmuştur. Bu mektebin hemen sağ gerisinde ve Selâmsız Mezarlık Sokağı üzerinde de Ermeni Camaran Okulu bulunmaktadır. 

Kilisenin ilk yapılış tarihi belli değildir. İncici-yan'm ifadesine göre "Peygamber İlya adlı Rum kilisesi harap olmuş vaziyette olduğundan 1219 (1804) tarihinde, eskisinden üç misli büyük olarak yeniden yapılmıştır."Şimdiki mabet, 1247 (1831) tarihinde, Sultan II. Mahmut'un iznini havi ferman ile inşa olunmuştur. Bunu belirten Rumca kitabe sahna açılan kapısı üzerindedir. Tarihi, hem eski ve hem de yeni Türkçe olarak yazılmıştır. 

Sokak kapısından bir avluya girilir. Sağ tarafta çıkırıklı bir kuyu ve tek katlı küçük bir bina, sol tarafta ve set duvarı dibinde haçlı 6 kabir bulunmaktadır. Bunun yanındaki bir demir merdivenden, set duvarı üzerindeki papaz dairesine çıkılmaktadır. Bugün burası pencereleri örülerek terk edilmiştir. Avludaki ayazma 1945'te onarılmıştır. Taştan yapılmış olan kiliseyi uzunca beşik bir tonoz kubbe örtmektedir. Çan kulesi kesme taştandır. Geniş bir alanı kaplayan kilisenin beş kapısı vardır. Apsidinin iki yanında kanat halinde birer oda vardır. 

Kilisenin ilk yapılış tarihi belli değildir. İncici-yan'm ifadesine göre "Peygamber İlya adlı Rum kilisesi harap olmuş vaziyette olduğundan 1219 (1804) tarihinde, eskisinden üç misli büyük olarak yeniden yapılmıştır."Şimdiki mabet, 1247 (1831) tarihinde, Sultan II. Mahmut'un iznini havi ferman ile inşa olunmuştur. Bunu belirten Rumca kitabe sah-na açılan kapısı üzerindedir. Tarihi, hem eski ve hem de yeni Türkçe olarak yazılmıştır. 

Sokak kapısından bir avluya girilir. Sağ tarafta çıkırıklı bir kuyu ve tek katlı küçük bir bina, sol tarafta ve set duvarı dibinde haçlı 6 kabir bulunmaktadır. Bunun yanındaki bir demir merdivenden, set duvarı üzerindeki papaz da-iresine çıkılmaktadır. Bugün burası pencereleri örülerek terk edilmiştir. Avludaki ayazma 1945'te onarılmıştır. Taştan yapılmış olan kiliseyi uzunca beşik bir tonoz kubbe örtmektedir. Çan kulesi kesme taştandır. Geniş bir alanı kaplayan kilisenin beş kapısı vardır. Apsidinin iki yanında kanat halinde birer oda vardır.